Deel 5 van het verslag van Riekje Kok die in Pakistan heeft deelgenomen aan een conferentie voor politie vrouwen over gender based violence. Inmiddels is Riekje weer veilig terug in Nederland.
Pakistan heeft volgens Wikipedia
een inwoner aantal van
193.238.868 (2013) en staat daarmee wereldwijd op de zesde plaats. De
provincies hebben voor de politie een eigen verantwoordelijkheid, net als we in
Nederland tot voor kort ook relatief autonome politieregio’s kenden.
De (patriarchale) cultuur in de grote steden verschilt nogal van die van het platteland.
Pakistan worstelt met een opkomende fundamentele islamitische beweging (o.a.
Pakistaanse Taliban) waardoor de roep op het toepassen van islamitische
wetgeving toeneemt en in de praktijk ook wordt toegepast.
Gegevens over positie van vrouwen:
> Pakistan staat 135e op de Gender Inequality Gap Index, van
2013. Er zijn 136 landen onderzocht, die samen 93% van de wereldpopulatie
omvatten. Alleen Jemen staat lager dan Pakistan. Pakistan scoort met name laag
op werk&inkomen, scholing en health&survival. Verrassend is de score op politieke invloed
en deelname aan besluitvorming: daarmee komt Pakistan op 64e plaats.
Dit kan verklaard worden doordat Pakistan een liberale, goed opgeleide
bovenlaag heeft, die deelneemt aan politiek en besluitvorming, waarbij deelname
van vrouwen vanzelfsprekender is.
Uit een
rapport van Human Rights Commission of Pakistan van 2013:
> Eergerelateerd geweld: 869 vrouwen vermoord
> Tenminste 56 vrouwen werden vermoord alleen omdat ze een meisje kregen
> 3 van de 10 kinderen uit de lagere schoolleeftijd gaat niet naar school
Uit een presentatie
> Ruim 40% van de meisjes trouwt voor hun 18e jaar.
> Pakistan is het 3e gevaarlijkste land voor vrouwen, na Congo en
Afghanistan (Reuters Survey)
In deze setting doen ruim 4000 politievrouwen hun dagelijks werk.
Zelfs op deze conferentie merk je hoe zeer er nog sprake is van een scheiding
tussen mannen en vrouwen. Illustratief is dat bij lunch en teabreak de mannen
gebruik maken van de voorzieningen aan de linkerkant en de vrouwen van die aan
de rechterkant. Er wordt nauwelijks
gemixt.
De politieorganisatie staat – zeker aan de basis – niet bekend om haar
gender-sensitieve aanpak . Dus is het heel belangrijk dat deze vrouwen
nationaal optimaal gesteund worden
(belangrijk doel van het project van waaruit deze conferentie wordt
georganiseerd). Ze zijn immers ook belangrijke rolmodellen voor het werven van
meer vrouwen en meisjes voor politieopleidingen.
Dus wordt er niet alleen aandacht besteed aan de inhoud, maar ook aan het
“vieren”: er worden talloze awards uitgereikt en men gaat als provinciale eenheid officieel met elkaar op
de foto.
Ook het aanbieden van uitjes is daar onderdeel van; Zie vorige deel: het shoppen en de volgende
avond: museum en een feest met eten en muziek. Het is een feest van kleuren,
want nu mogen de uniformen uit en kleden alle vrouwen zich in prachtige – traditionele
– gewaden. Ook zijn er vertegenwoordigers van de overheid aanwezig en andere
belangrijke relaties.
De sessie waarin ik een presentatie verzorg heet: “Role of women: from words to action” en wordt voorgezeten door Khawar Muntaz,
voorzitter van de National Commission of the Status of Women in Pakistan. Een
indrukwekkende vrouw met een grote staat van dienst in Pakistan. Zeker iemand
om in de gaten te houden voor de wereldconferentie: ze zit goed voor en geeft een
prachtige samenvatting aan het eind van de sessie.
Het lastige van deze conferentie is, dat je als spreker in een sessie wordt
geplaatst zonder dat je weet wat de andere sprekers gaan vertellen en er is
geen gelegenheid om met elkaar te overleggen. Bij deze sessie past het toevallig
wonderwel. Frazani Bari – voorvechtster
voor mensenrechten en Hoofd van Gender Studies aan de Quaid-e-Azam universiteit in Islamabad – houdt een mooie
inleiding over gender(un)equality en de gevolgen daarvan voor de samenleving.
Ruth Jones (UK) is op de universiteit van Worchester de directeur van het
National Centre voor the Study and Prevention of Violence and Abuse. Ze is zelf
slachtoffer van huiselijk geweld geweest en meerder malen met de dood bedreigd
en is daar dankzij de hulp van omgeving en professionals uitgekomen en geworden
wat ze nu is. Daardoor krijgt haar inleiding
over aard, omvang en aanpak van VAW in Engeland een extra dimensie.
Mijn verhaal gaat over de samenwerking tussen verschillende organisaties bij de
aanpak van VAW/huiselijk geweld en hoe je bij die samenwerking fases in kaart
kan brengen. De voorbeelden haal ik vooral uit de samenwerking met de politie.
Tastbare gadges uit het landelijk project van de Nederlandse politie –
handboeien en balletjes – spreken tot de verbeelding.
Het woord one-stop – shop komt regelmatig terug in deze
conferentie. Ik krijg de indruk dat er door de verschillende deelnemers steeds
iets anders onder wordt verstaan. Ik ga naar een sessie waarin Dr. Abu Hassan
uit Maleisië vertelt over zijn
one-stop-center. De oorsprong ligt in 1993 toen hij constateerde dat
vrouwelijke slachtoffers van (seksueel) geweld in zijn ziekenhuis uren op een
brancard lagen te wachten totdat er doktoren beschikbaar waren om het
noodzakelijke onderzoek te verrichten. Zijn ambitie is om de behoeften van de cliënt
centraal te stellen en de dienstverlening daarom heen te organiseren.
Dus is er in het ziekenhuis een aparte ruimte ingericht waar vrouwen medisch
kunnen worden onderzocht en waar ook het onderzoek van de politie plaatsvindt.
In zijn presentatie ligt de nadruk
vooral op het medisch en forensisch onderzoek.
Over de follow-up - wat gebeurt er na opname in het ziekenhuis (hij
noemt de opname “temporary shelter”) en wat is het perspectief van de vrouwen
die hij helpt - is hij minder expliciet.
Trafficking
Helaas mis ik de presentatie van Leisa James. Zij werkt bij de Australian Federal
Police en is in Pakistan gestationeerd omdat
Pakistan een doorvoerland is voor allerlei vormen van human
trafficking. Ik spreek haar nog wel
even, omdat zij interessant kan zijn voor de GNWS wereldconferentie en ze daar
ook zelf in geïnteresseerd is.
De laatste dag zijn er twee plenaire sessies. In de laatste, over netwerken zit ook mijn
presentatie over het GNWS network, nadat er eerst 3 sprekers zijn geweest over
het belang van netwerken voor vrouwen in het algemeen, en politievrouwen
netwerken in het bijzonder.
De conferentie is perfect georganiseerd, behalve dat er geen afstemming heeft
plaatsgevonden tussen de sprekers in dezelfde sessie. Dat is voor deze sessie
jammer: veel herhalingen en de laatste dag (iedereen is moe).
Ik heb gelukkig bedacht dat ik begin met een foto van Maxima (van twitter) en
zo iets kan vertellen over de geschiedenis van de vrouwenopvang in Nederland.
En ik eindig met een oproep aan de aanwezige politiemensen om toch vooral in
hun eigen land shelters te informeren over de derde wereldconferentie in 2015
in Den Haag.
Ik lunch met Nanna Stolze van de Nederlandse ambassade. Ze vertelt dat de ambassade soms moeite heeft
met het tijdelijk onderbrengen van vrouwen en/of kinderen die tegen hun wil of
onder valse voorwendselen mee zijn genomen vanuit Nederland naar Pakistan.
Tijdens de lunch word ik aangesproken door een Pakistaanse politievrouw, die
geen Engels spreekt maar iemand heeft meegenomen om te vertalen. Ze zegt dat ze
me alle incidenten van geweld wil sturen die ze meemaakt. Ik vraag haar hoe ik
haar daarmee zou kunnen helpen en dan vertelt ze dat ze in haar regio met de
handen in het haar zit: de shelter daar is vaak overvol en voor sommige vrouwen
te ver weg. Dan weet ze niet wat ze met een vrouw aan moet en als de shelter
belt om bescherming- omdat er sprake is van bedreiging- is de reactie van haar
politieafdeling meestal: gebrek aan mensen, we hebben er geen tijd voor. Ze heeft er goed over nagedacht: haar broer
is goed in Engels en kan de incidenten voor mij vertalen.
Tot mijn verrassing zit ik na de lunch in het forum over de
slotverklaring van de conferentie (hetzelfde panel als voor de lunch).
Die slotverklaring krijg ik ter plekke onder mijn neus, zonder voorbereiding.
Dankzij mijn gesprek met de politievrouw tijdens de lunch kan ik een zinnige
bijdrage leveren: in de slotverklaring staat niet expliciet dat een belangrijke taak van de politie is de
bescherming van vrouwen&kinderen en van shelters. Deze suggestie wordt door Khola Iram - die
deze sessie voorzit - onmiddellijk overgenomen en het hoofd van de nationale
politie zegt toe contact met me op te nemen om hierover nog eens verder te
praten.
Voor we vertrekken krijgen we een USB stick met alle foto’s
van de conferentie en het feest, en alle presentaties die van te voren zijn
aangeleverd!
Dus kan ik mijn verhaal afsluiten met een foto-impressie van het feest.